In de nieuwste Gezinsbarometer van de Gezinsbond, in samenwerking met Indiville en Bpact, wordt onderzocht hoe het zit met de combinatie tussen gezin en werk. Over het algemeen zijn ouders tevreden over de manier waarop werkgevers rekening houden met de gezinssituatie. Toch zijn er een aantal aandachtspunten: slechts 1 op 2 ouders geeft aan dat er een goede kolfmogelijkheid is op het werk en er is nog ongelijkheid bij geboorte- en ouderschapsverlof.
3 op 4 werkplekken beschouwen het opnemen van familiaal verlof als evident
Meer dan de helft van de Vlaamse ouders met kinderen tussen de 0 en 18 jaar heeft glijdende uren, toegang tot deeltijdswerk en overleg over de uurroosters. Bovendien beschouwen 3 op 4 werkplekken het opnemen van ouderschapsverlof als evident. Tegelijkertijd is het op 10% van de werkplekken helemaal niet vanzelfsprekend en weten de overige ondervraagden het niet.
Andere knelpunten voor een goede balans tussen werk en gezin
Uit het onderzoek blijken nog wat andere knelpunten voor een goede balans tussen werk- en gezinsleven. 42% van de ouders zegt dat de verlofdagen en het recht op deconnectie altijd gerespecteerd worden. 1 op 3 ouders heeft ook geen inspraak over de uurroosters. 1 op 3 af en toe. Overleg hierover en voorspelbaarheid is nochtans belangrijk voor een goede balans tussen werk en gezin.
40% van de ouders krijgt voorrang op verlof tijdens de schoolvakanties of op sluitingsdagen van de kinderopvang. Bij vergaderingen wordt er in 1 op 5 gevallen geen rekening gehouden met de gezinssituatie. Bij opleidingen in 1 op 6 gevallen.
Hoe hoger opgeleid, hoe vanzelfsprekender het is om geboorte- en ouderschapsverlof op te nemen
Bij 1 op 10 ouders is het op hun werkplek niet vanzelfsprekend dat jonge vaders of meemoeders het volledige geboorteverlof opnemen. Voor ouders met de Belgische nationaliteit is dit veel vanzelfsprekender dan voor ouders met een niet-Belgische nationaliteit (75% versus 46%). Er is ook een gebrek aan kennis en duidelijke informatie: bijna 1 op 5 weet niet dat geboorteverlof een recht is.
De cijfers bij ouderschapsverlof zijn gelijkaardig. Ook opleidingsniveau speelt een rol: hoe hoger opgeleid, hoe vanzelfsprekender het opnemen van verlof op het moment en in het regime van keuze.
Alleenstaande ouders, kortgeschoolden en ouders met een migratieachtergrond ervaren hun werkplek als minder gezinsvriendelijk
Vooral alleenstaande ouders, kortgeschoolden en ouders met een migratieachtergrond ervaren hun werkplek als minder gezinsvriendelijk. Terwijl 1 op 10 langgeschoolden zelden of nooit vrij kan nemen bij dringende situaties, stijgt dat aantal bij kortgeschoolden naar 1 op 5.
Ook sociale steun ontbreekt vaker bij deze groepen. Slechts 1 op 4 alleenstaande ouders kan snel rekenen op hulp van familie, vrienden of buren bij noodgevallen, zoals een plots ziek kind. Bij ouders met een vaste partner is dat de helft. Ook bij gezinnen met een lid met zorgbehoefte zien we gelijkaardige cijfers. Dit gebrek aan vangnet maakt het voor deze kwetsbare groepen extra moeilijk om gezin en werk te combineren.
1 op 6 weet niet of familiaal verlof vanzelfsprekend is
Opvallend is dat veel ouders niet goed weten welke gezinsvriendelijke maatregelen op hun werk bestaan en of ze ook gebruikt kunnen worden. 1 op 6 weet bijvoorbeeld niet of familiaal verlof, geboorteverlof of ouderschapsverlof vanzelfsprekend zijn. Er is dus duidelijk nood aan proactieve communicatie.
Helft van ouders zegt dat er goede kolfmogelijkheden zijn op het werk
Hoewel werkgevers verplicht zijn om moeders veilige en rustige omstandigheden te bieden om te kolven, blijkt dat die bij slechts de helft van de ouders vanzelfsprekend is op het werk. 15% zegt expliciet van niet, en 36% weet het niet. Zo is er soms geen aparte ruimte, geen tijd, of een negatieve houding tegenover kolven op de werkvloer.
