Phishing blijft een van de meest hardnekkige vormen van online fraude. In 2024 alleen al wisten criminelen via deze techniek 49 miljoen euro buit te maken, ondanks het feit dat banken erin slaagden om 75% van de frauduleuze overschrijvingen te blokkeren of terug te vorderen. Uit een nieuw onderzoek van de bankenfederatie Febelfin, in samenwerking met Indiville en Bpact, blijkt dat vooral jongeren bijzonder kwetsbaar zijn.
Kennis en gedrag van jongeren
Bijna een kwart van de jongeren (23%) weet niet wat phishing is, tegenover 8% van de totale Belgische bevolking. Daarnaast gaf 23% van de jongeren aan dat zij mogelijk hun bankcodes zouden delen na een overtuigend vals bericht. 5% zou dit zelfs zonder enige controle doen. Hoewel dit een verbetering is ten opzichte van 2022 (13%), blijft het percentage zorgwekkend hoog. Bij de hele bevolking zegt slechts 2% bereid te zijn codes zomaar prijs te geven.
Ook het opsturen van bankkaarten blijft een zwakke plek: 13% van de jongeren zou ingaan op een dergelijk verzoek, terwijl 95% van de Belgen dit resoluut weigert. Bovendien gaf 20% van de jongeren toe het afgelopen jaar financiële gegevens online te hebben gedeeld waarover ze zich achteraf ongemakkelijk voelden – meer dan het dubbele van het nationale gemiddelde (8%).
Slachtoffers en kennis van vervolgstappen
Uit het onderzoek blijkt dat 13% van de Belgen al slachtoffer werd van phishing. Het probleem is actueel: bijna de helft van de gevallen vond plaats in de afgelopen twee jaar. Steeds meer mensen weten gelukkig welke stappen ze moeten zetten na fraude: 64% van de slachtoffers handelde meteen correct, 6% vond hulp in de omgeving. Toch blijft de kennis onder jongeren achter: 39% van hen weet niet wat te doen na een phishingincident, tegenover 27% bij de oudere generaties.
Geldezels: een onderschat risico
Naast phishing waarschuwt Febelfin ook voor het toenemende fenomeen van geldezels. Hierbij stellen mensen – vaak jongeren – hun bankrekening of kaart ter beschikking van criminelen om geld wit te wassen. 14% van de jongeren zegt bereid te zijn hun kaart en pincode in ruil voor geld af te staan, tegenover 5% van de totale bevolking. Verontrustend is dat 45% van de jongeren nog nooit van het begrip heeft gehoord. Wie zich als geldezel laat gebruiken, riskeert echter zware straffen, waaronder geldboetes en celstraffen.
Blijvende waakzaamheid nodig
De cijfers tonen aan dat jongeren een hoogrisicogroep vormen. Ondanks vooruitgang in bewustwording en gedrag, blijven ze vaker dan andere leeftijdsgroepen een doelwit voor cybercriminelen. Febelfin pleit daarom voor blijvende sensibilisering en samenwerking tussen banken, overheid, politie en scholen. Enkel via educatie en gerichte campagnes kan de digitale weerbaarheid van jongeren verder versterkt worden.
