In De Stemming, het grootschalige onderzoek van VRT NWS, De Standaard, UAntwerpen, Université Libre de Bruxelles en RTBF, in samenwerking met het Bpact burgerpanel, peilden we niet alleen naar de huidige kijk van Belgen op de politiek, maar ook op enkele actuele thema’s. Uit het onderzoek blijkt dat Belgen wakker liggen van de oorlogen in Gaza en Oekraïne. Meer dan de helft van de Vlamingen is bovendien ook gewonnen voor het idee van een kortere zomervakantie, zoals in het Franstalig onderwijs al het geval is.
Over het onderzoek
De Stemming is een jaarlijks politiek onderzoek van VRT, RTBF en De Standaard. Voor het opstellen van de vragenlijst, kwaliteitscontrole van de data, cleaning van de data, analyse en rapportering werkten zij samen met de UAntwerpen en de Université Libre de Bruxelles. Voor respondenten deden zij sinds dit jaar een beroep op ons Bpact burgerpanel. De bevraging vond plaats tussen 3 en 24 maart 2025 bij 2.278 Vlamingen, 2.064 Walen en 1.542 Brusselaars. De resultaten werden gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, provincie en stemgedrag in 2024 om de steekproef representatief te maken.
Internationale veiligheid op de politieke agenda
In het onderzoek kregen mensen de vraag “Kan u in uw eigen woorden zeggen wat het grootste probleem is waarmee de wereld momenteel wordt geconfronteerd?” De antwoorden lagen over het algemeen in dezelfde lijn voor de 3 landsdelen.
Zo liggen 43% van de Vlamingen wakker van de internationale veiligheidssituatie. In Wallonië is de ongerustheid nog groter (47%). In Brussel is men iets minder ongerust: daar ligt 39% van de mensen wakker van de internationale veiligheid.
Dit is een opvallende vaststelling. In 2024, toen het onderzoek ook werd gevoerd, kwamen de oorlog in Gaza of Oekraïne amper aan bod in de antwoorden.
Meer dan de helft van de Belgen acht een Russische invasie in een NAVO-land als ‘waarschijnlijk’ of ‘heel waarschijnlijk’
Belgen voelen de Russische dreiging duidelijk. 53% van de Vlamingen acht een Russische inval in een NAVO-land als ‘waarschijnlijk’ of ‘heel waarschijnlijk’. In Wallonië is dat 58% en in Brussel 52%.
Over het eigen land maken we ons iets minder zorgen. 58% van de Vlamingen denkt dat een aanval in België weinig waarschijnlijk is (16% acht het waarschijnlijk). In Wallonië is dat 52% (23% acht het wel waarschijnlijk) en in Brussel 59% (22% waarschijnlijk). De ongerustheid over een mogelijke aanval op eigen bodem is het grootst bij kiezers van Vlaams Belang en PVDA.
Klimaat terug van weggeweest, migratie verdwijnt
Klimaat en milieu komt als thema terug op de politieke agenda te staan. 16% van de Vlamingen ligt hiervan wakker. In Wallonië is dat 11% en in Brussel 14%. Dit is een opvallende stijging: vorig jaar gaf slechts 3% van de Vlamingen spontaan een antwoord dat onder de categorie ‘klimaat’ valt.
Hot topic vorig jaar was migratie: maar liefst 22% van de Vlamingen gaf dit aan als het probleem. Dit jaar is dat slechts 3%. 2% van de Walen gaf migratie aan en 3% van de Brusselaars. De afgelopen jaren stond het thema nochtans steeds in de top 5. Momenteel is migratie weggezakt naar de 9e plaats.
Bijna de helft van de Vlamingen is voor een verkorting van de zomervakantie
In het Franstalig onderwijs hebben de leerlingen sinds enkele jaren 2 weken minder zomervakantie. In ruil hebben ze een week extra vrijaf tijdens de herfst- en krokusvakantie. Ook heel wat Vlamingen zien dat systeem zitten. 45% is voorstander, 28% is tegen en 26% heeft geen voorkeur.
Vlaming ligt niet wakker van een loonsverhoging voor leerkrachten
Hoewel leerkrachten massaal op straat kwamen dit jaar tegen de plannen van de regering-De Wever, liggen Vlamingen niet echt wakker van een loonsverhoging voor hen. 29% van de Vlamingen vindt dat leerkrachten meer moeten verdienen. 40% weet het niet of is neutraal. 30% vindt dat leerkrachten geen loonsverhoging moeten krijgen. In Brussel en Wallonië is 55 en 45% voor een hoger loon voor leraren.
Leerkrachten die niet goed presteren, moeten gemakkelijker ontslagen kunnen worden
Waarover er in het hele land wel eensgezindheid is, is dat leerkrachten die niet goed presteren, gemakkelijker ontslagen moeten kunnen worden. In Vlaanderen is 80% het hiermee eens. Slechts een kwart van de Vlamingen vindt het belangrijk dat het systeem van vaste benoeming behouden blijft. Bijna de helft wil ervan af. Ook In Brussel en Wallonië is minder dan de helft nog gewonnen voor het systeem.
