Op 13 oktober 2024 werden voor het eerst lokale verkiezingen georganiseerd zonder opkomstplicht. Ongeveer 64% van de stemgerechtigden kwam opdagen. Uit een post-electorale peiling van Indiville, in samenwerking met Bpact en in opdracht van Het Nieuwsblad, blijkt dat vooral laaggeschoolden en niet-actieven hun kat stuurden. Ook vrouwen gingen opvallend minder stemmen dan mannen.
Ongeveer de helft van de laaggeschoolden en de niet-actieven ging stemmen
Volgens het onderzoek gaven de laag- en middengeschoolden minder gevolg aan hun oproepingsbrief. Van hen ging slechts 54 en 57% stemmen. Dat ligt een stuk lager dan het gemiddelde, namelijk 64%. Van de niet-actieven trok maar 55% naar de stembus.
Geen verrassingen
Professor en politicoloog Herwig Reynaert (UGent) is niet verbaasd. In alle analyses over de afschaffing van de opkomstplicht blijken laagopgeleiden, mensen met een migratieachtergrond, jongeren en ouderen de grootste afhakers. Ook in andere landen waar de opkomstplicht al eerder wegviel, was dit zo.
Jongeren twijfelden meer, maar gingen toch stemmen
In tegenstelling tot andere landen zijn de Belgische jongeren niet meer of minder gaan stemmen dan andere leeftijdsgroepen. Ze twijfelden wel meer dan anderen, maar beslisten vaker om toch hun stem uit te brengen. Ze vinden stemmen, meer dan anderen, een burgerplicht. Kanttekening hierbij is dat mensen onder de 35 jaar in het onderzoek als jongeren worden beschouwd. Dat kan een vertekend beeld geven. “Het zou interessant zijn om te weten hoe het zit bij jongeren die echt voor het eerst zijn gaan stemmen”, zegt Reynaert.
Minder vrouwen dan mannen gingen stemmen
Minder vrouwen dan mannen gingen stemmen op 13 oktober. Van de vrouwelijke stemgerechtigden ging 60% stemmen. Dat ligt maar liefst 7 procentpunten lager dan bij de mannen. Ook dat is volgens Herwig Reynaert vergelijkbaar met andere landen.
Andere verplichtingen, geen interesse of geen geloof in de politiek
Bijna 1 op 5 geeft andere verplichtingen op als de reden om niet te gaan stemmen. “De politiek houdt toch geen rekening met mijn mening” of “ik heb geen interesse in lokale politiek” (14%) zijn 2 andere redenen die worden opgegeven. Dat het niet meer verplicht is om naar het kiesbureau te gaan (13%), is ook een argument.
Twijfelaars gingen niet
In veel gevallen zijn het ook de mensen die al een tijdje niet overtuigd waren om te gaan stemmen, die niet zijn komen opdagen. 77% van wie twijfelde ging uiteindelijk niet. Logischerwijs is dat omgekeerd ook zo: wie weinig of niet twijfelde, ging in 83% van de gevallen naar de stembus.
Hooggeschoolden en ambtenaren gingen wel stemmen
Als we kijken naar wie wel ging stemmen, dan zijn dat vooral de hooggeschoolden (75%) en ambtenaren (77%). Wie voor de overheid werkt, beschouwt het blijkbaar ook als een normale zaak om voor de inrichters van die overheid te stemmen. Ook vijftigers en vroege zestigers (69%) gingen meer stemmen dan gemiddeld.
Stemtesten helpen om burgers te informeren en zetten aan tot stemmen
Wanneer we kijken naar de manieren waarop kiezers zich hebben geïnformeerd, dan valt op dat stemtesten het meeste succes hebben. Voor meer dan de helft van alle kiezers (53%) zijn die een hulpmiddel geweest. Dit blijkt ook voor alle leeftijden zo te zijn, maar nog net iets meer uitgesproken voor dertigers en veertigers (63%).
Jongeren lieten zich vooral beïnvloeden door gesprekken met familie en vrienden, maar ook door nieuwssites en -apps. Bovendien halen ze meer dan andere leeftijdsgroepen info van social media: 29% of 3 keer meer dan anderen. 65-plussers baseren zich dan weer meer dan anderen op berichtgeving en tv-debatten.
In onze tot particratie verworden democratie wordt er met de stem van het volk te weinig rekening gehouden, politici kibbelen onder elkaar, er is geen vertrouwen, niet vergeten dat ons duur en moddervet staatsapparaat zwaar impact heeft op ons, belastingbetalers.
Als de mensen tevreden zijn met hun lokale bestuurders blijven ze op hen stemmen. Je kan moelijk verwachten dat de leefloontrekkers van Anderlecht op een andere partij dan de PS zullen stemmen.
zolang enkel de werkende bevolking met een laag tot zeer laag loon en diegene die door omstandigheden geen werk hebben nog verder leegzuigt op alle vlak (sociaal, in het teken van het milieu, het verkeer, de woonst, de auto’s enz) en tegelijkertijd zelfstandigen en andere rijken steeds meer en meer cadeaus geven in deze extreem liberale regering sinds 1999 verwonderd het mij totaal niets, dit is al heel lang aan de gang. het heeft geen zin om te stemmen zolang er maar 3 partijen bestaan: de liberalen (aan de macht), vlaams belang (ook wel liberaal) en pvda die uiteraard bestempeld worden als het communistische gevaarlijke beest. ook ik heb geen vertegenwoordiger in deze corrupte, maffiose extreem liberale regeringspartijen, ik ben nu wel gaan stemmen, mijn stem was een antistem, geen stem omdat ik achter die partij sta. bovendien begrijp ik veel mensen dat men niet gaat stemmen omdat het geen zin heeft te gaan stemmen omwille wij in een schijndemocratie leven. als er dan bovendien nog eens onrecht gedaan wordt door onze corrupte klasse justitie met als jacht naar de gewone man is het hek helemaal van de dam.
de beste regering die we hebben gehad was in de periode dat er geen regering was, toen voelde ik mij met rust gelaten en werd er minder op mijn loon een aanval gepleegd.
Ik begrijp de analysemensen niet.
Volgens mij:
De jongeren zijn niet gaan stemmen, daardoor heeft de cd&v veel meer stemmen gehaald.
De ouderen stemmen nog altijd en op cd&v, daardoor hebben ze veel meer stemmen gekregen en mogen ze mee doen.
Ik heb nog niemand deze analyse horen maken.
Gegroet.
Armand Bellinkx Opglabbeek.