Ondanks dat het merendeel van de Belgen burgerparticipatie belangrijk vindt, is slechts 24% van mening dat ze vandaag voldoende inspraak hebben in het beleid. Dat blijkt uit een nieuwe studie van G1000, het Belgisch platform voor democratische vernieuwing, in samenwerking met Indiville en Bpact.
De Belg wil vaker en meer zijn mening geven dan alleen in het stemhokje
Traditioneel gezien kunnen Belgen enkel hun mening geven in het stemhokje om de 5 of 6 jaar. Maar 24% van de Belgen vindt dat ze voldoende inspraak hebben in het bestuur. Nochtans is burgerparticipatie voor de Belg belangrijk: 88% van de ondervraagden vindt dat politici rekening moeten houden met de mening van burgers, alvorens ze beslissingen nemen. Daar tegenover staat dat slechts 13% denkt dat de politiek voldoende rekening houdt met de mening van de burgers bij het maken van beslissingen.
“Het is duidelijk dat burgers meer participatie willen, ook buiten de verkiezingen”, zegt Ben Eersels, directeur van G1000. “Tegelijk is er een breed draagvlak voor meer burgerparticipatie: een grote meerderheid van de Belgen steunt participatie-initiatieven en staat klaar om eraan deel te nemen.”
Belgen voelen zich weinig betrokken bij de politiek
Momenteel voelt de Belg zich weinig betrokken bij de politiek. Vooral op Europees niveau komt dit tot uiting: slechts 18% van de burgers voelt zich hierbij betrokken. Maar ook op lokaal niveau zegt 54% van de burgers zich weinig of helemaal niet betrokken te voelen. “De nabijheid van lokale overheden zorgt voor een groter gevoel van betrokkenheid, maar er is duidelijk werk aan de winkel op alle politieke niveaus”, zegt Ben Eersels.
Burgers willen meer participatie
88% van de Belgen vindt het belangrijk om te kunnen deelnemen aan de politieke besluitvorming. Zo zou de overgrote meerderheid (90%) bereid zijn om deel te nemen aan een referendum of een preferendum. 68% zou dit zeker doen. 79% van de burgers zou deelnemen aan een geloot burgerpanel en 75% aan een gemengde commissie met gelote burgers en politici.
Meer drempels tot burgerparticipatie bij vrouwen dan bij mannen
Voor sommigen is de drempel om te participeren hoger dan bij anderen. 1 op 3 vrouwen twijfelt aan haar competenties om aan participatie te doen. Bij mannen is dat slechts 1 op 5. Het zelfvertrouwen verschilt ook naargelang het opleidingsniveau: 30% van de mensen met een secundair diploma heeft het gevoel niet over de nodige vaardigheden te beschikken om deel te nemen aan het politieke leven, tegenover 21% van de mensen met een hogere opleiding.
Weinig vertrouwen in de politiek
7 op 10 Belgen (69%) hebben weinig of geen vertrouwen in de politiek. In Wallonië (79%) en Brussel (70%) ligt dat vertrouwen nog een stuk lager dan in Vlaanderen, waar 65% van de burgers geen tot weinig vertrouwen heeft. Ben Eersels verduidelijkt: “Meer inspraak alleen zal natuurlijk niet volstaan om dat vertrouwen te herstellen. Maar het brede draagvlak voor participatie toont wel aan dat dit kan bijdragen aan een hoger vertrouwen, zoals ook uit andere studies blijkt.”
