Zal AI mensen vervangen of net meer jobs creëren? Dat is de grote vraag van de laatste jaren. Volgens een onderzoek van Acerta Consult, in samenwerking met Indiville en Bpact, zijn ook de Belgische bedrijfsleiders en werknemers er nog niet uit. In vergelijking met vorig jaar denken dubbel zoveel werkgevers dat ze minder personeel zullen nodig hebben, maar tegelijkertijd verwacht 18% dat ze door de digitalisering net meer mensen zullen moeten aanwerven. Wat wel duidelijk naar voren komt uit het onderzoek is dat opleidingen nodig zijn om de kennis van werknemers over AI te verhogen. Volgens driekwart van de bedrijven is die namelijk onvoldoende. Dit staat in contrast met wat werknemers zelf vinden: 86% vindt van zichzelf dat ze al goed tot zeer goed kunnen omgaan met de laatste technologie.
Bedrijven positief over AI
Bedrijfsleiders zijn positief over AI. 80% denkt dat de nieuwe technologie kansen biedt voor hun onderneming. Slechts 1 op 5 beschouwt de digitalisering eerder als een bedreiging.
Werknemers hebben te weinig kennis over technologie
75% van de werkgevers merkt dat het personeel nog te weinig kennis heeft over AI en andere digitale toepassingen. Bij meer dan een kwart (28%) is er zelfs sprake van een groot deel van het personeel dat een gebrek heeft aan digitale kennis. Bij een kleine helft (47%) gaat het om een minderheid van de werknemers. Het deel werkgevers dat kan zeggen dat hun mensen helemaal mee zijn met de digitale trein is slechts 25%.
Deze cijfers zijn opvallend omdat werknemers zelf aangeven ‘mee’ te zijn met de nieuwste technologieën. 86% geeft aan goed te kunnen omgaan met AI.
Onenigheid over de impact op jobs
Over de impact van AI op het aantal jobs, daarover zijn de Belgische bedrijven het niet eens. Bijna drie op de tien (29%) gaat ervan uit minder medewerkers nodig te zullen hebben. Dat zijn er dubbel zoveel als vorig jaar: toen verwachtte 14% dat AI tot ontslagen zou leiden. 18% van de bedrijfsleiders denkt dan weer het omgekeerde: dat AI zal leiden tot het aanwerven van meer personeel. Vorig jaar was dat nog maar 4%.
Managementfuncties zien een grotere impact op hun job dan uitvoerende krachten
Ook werknemers vinden het moeilijk om in te schatten welke invloed AI zal hebben op hun job. Ongeveer 1 op 3 (34%) denkt dat AI geen effect zal hebben op hun werk. 17% heeft geen idee of en welke impact ze mogen verwachten. Ongeveer de helft verwacht dat AI zijn/haar job inhoudelijk zal veranderen. Opvallend is dat vooral managementfuncties dit denken (76%). Bij werknemers met een uitvoerende functie (38%) of arbeiders (32%) ligt dit duidelijk lager.
Philippe Tassent, expert Innovatie van Acerta Consult, verduidelijkt: “Het valt op dat bepaalde profielen, zoals uitvoerend personeel, minder verwachten dat AI hun job danig zal veranderen. We zien dat de kennis- en creatieve beroepen eerst in het vizier van de digitalisering en automatisering komen. AI is een snel en slim hulpmiddel, maar vandaag zijn er nog geen betrouwbare autonome systemen die jobs vervangen. Wie AI gebruikt, kan wel betere resultaten boeken en daardoor zal de productiviteit stijgen. En dat helpt op zich weer met de échte uitdaging waar we vandaag voor staan, namelijk de arbeidskrapte. Het is dus niet alleen heel belangrijk dat de Belgische bedrijven AI, met alle opportuniteiten en bedreigingen die erbij horen, goed opvolgen, het is ook belangrijk dat ze daarover tijdig terugkoppelen naar hun mensen. Aanpassingsvermogen aan een nieuwe werkcontext wordt dé vaardigheid van de toekomst op de arbeidsmarkt. Werknemers zullen zich niet alleen moeten bijscholen, maar ook omscholen wanneer hun takenpakket verandert door de digitalisering. Een boekhouder wordt in de toekomst bijvoorbeeld minder rekenaar en meer adviseur, een vertaler minder tekstschrijver en meer een controlerende functie.”
Opleidingen zijn nodig
Opleidingen over AI en andere digitale toepassingen zijn nodig om de kennis bij medewerkers op te krikken. 7 op 10 werkgevers zijn daar al mee bezig. In 27% van de bedrijven volgen werknemers nu al opleidingen om hun job gemakkelijker of efficiënter te kunnen doen met behulp van AI. 42% van de bedrijfsleiders geeft aan dat ze in de nabije toekomst die opleidingen willen organiseren om de kennis van hun werknemers bij te spijkeren.
Volgens Philippe Tassent zal digitale geletterdheid door de snelle evoluties in AI nog belangrijker worden. “Wat de werkgevers hier vaststellen is niet nieuw, we weten dat een deel van de bevolking nog over onvoldoende digitale vaardigheden beschikt. En dat terwijl digitale geletterdheid meer en meer een noodzakelijke voorwaarde wordt. Niet alleen op de arbeidsmarkt, ook in het dagelijks leven. Met de verwachtingen rond AI in gedachten is het meer dan ooit duidelijk dat er geen tijd te verliezen is, willen we niet op twee sporen verder evolueren. Digitale opleiding op het werk is een investering die zal renderen in de war for talent, maar ook tot ver voorbij de bedrijfsmuren zal reiken”, vult hij aan.
